بررسی تطبیقی رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری به احادیث اهل‌بیت(ع) و نقش آن در تفسیر قرآن کریم

چکیده اعتبار سنجی احادیث تفسیری یکی از مباحث مهم در علم تفسیر است. در این زمینه دو دیدگاه مهم وثاقت خبری و وثاقت مخبری مطرح است. در این پژوهش ضمن بررسی تطبیقی رویکرد وثاقت خبری و وثاقت مخبری، در سیره عقلا به عنوان مهمترین دلیل اعتبار خبر واحد تدقیق شده، با توجه به گرایش بیشتر دانشمندان امامی به مبنای وثاقت خبری و نیز بررسی تبعات پذیرش وثاقت مخبری، دیدگاه وثاقت خبری ترجیح داده شده است. با توجه به سه مبنای سندشناختی، متن شناختی و مصدرشناختی تلاش شده تا زمینه مناسب تری جهت بهره برداری از احادیث تفسیری فراهم شود. نمونه ای از احادیث تفسیری براساس مبانی یاد شده اعتبار سنجی شده و شیوه کاربست آن در تفسیر ارائه گردیده است. واژگان کلیدی: روایات تفسیری، وثاقت خبری، وثاقت مخبری، اعتبار و حجیت، سندمقدمه سخن از اعتبار در خصوص متن به معنی صحت انتساب متن به پدیدآورنده آن و به تبع، ترتیب اثر دادن به آن است. متون دینی به دلیل اهمیت و اسلوب خاص، نوع ویژه ای از اعتبارپژوهی را طلب می‌نماید. به جهت تکلیف موجود در متون دینی می‌توان از مفهوم حجیت به عنوان ثمره اعتبار یاد نمود که در اثر آن متن به عنوان حجتی برای خداوند بر عهده بندگان مطرح می گردد. بر این اساس اهمیت اعتبارپژوهی در روش‌شناسی آموزه‌های دینی بیش از پیش نمایان می‌گردد. (رک: رشاد، 1389، ص355-361)